24 Ιανουαρίου 2011

«Ο ελληνισμός της Κωνσταντινούπολης (1800-1922). Εκπαίδευση και πολιτική».

Αντώνη Υ. Παυλίδη : «Ο ελληνισμός της Κωνσταντινούπολης (1800-1922). Εκπαίδευση και πολιτική». 

Το νέο βιβλίο του Αντώνη Παυλίδη εκδόθηκε στα τέλη του 2010. Όπως δήλωσε ο ίδιος στην κεντρική παρουσίαση που έγινε πριν από λίγες ημέρες στην Αθήνα, η ιδέα για τη συγγραφή του ξεκίνησε από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, όταν υπηρετούσε στο ελληνικό Προξενείο της Κωνσταντινούπολης (τη θητεία του εκείνη υπενθυμίζει ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης με το θερμό του μήνυμα, που παρατίθεται στις πρώτες σελίδες του βιβλίου). Στη συγγραφή αυτής της μελέτης τον οδήγησε μια σειρά συγκυριών. Αρχικά η έρευνα που έκανε στο αρχείο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στο πλαίσιο της εκπόνησης της διδακτορικής του διατριβής για την εκπαίδευση των Ελλήνων του Πόντου. Ανακαλύπτοντας εκεί ένα «θησαυρό» στοιχείων και πρωτίστως το αρχείο της περιώνυμης Πατριαρχικής Κεντρικής Εκπαιδευτικής Επιτροπής μεγάλο μέρος του οποίου αξιοποιεί στο βιβλίο, αντιλήφθηκε ότι η θεώρηση των εξελίξεων στις περιφέρειες του οθωμανικού κράτους (εν προκειμένω στον Πόντο) θα ήταν αποσπασματική αν δεν μελετούσε και κατανοούσε σε βάθος τις εξελίξεις στην πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας. Δεύτερο ήταν η επιθυμία του να μελετήσει το ιστορικό υπόβαθρο των ταλαιπωρημένων Ρωμιών της Πόλης, για να κατανοήσει καλύτερα τις ιδιαιτερότητές τους και να τους στηρίξει. Σημαντική συγκυρία απ’ την άλλη πλευρά αποτέλεσε η έκδοση τότε (το 1996) ενός ογκώδους τόμου που τον εντυπωσίασε, με τίτλο «Türk Diş Politikasini’n Analısı» («Ανάλυση τουρκικής εξωτερικής πολιτικής», το σημαντικό αυτό έργο μεταφράστηκε αργότερα και εκδόθηκε το 2005 απ’ τις εκδόσεις «Ινφογνώμων» σε 2 τόμους, ο συγγραφέας το συνιστά με θέρμη σε κάθε ενδιαφερόμενο), στο οποίο συμπεριλαμβανόταν επί μέρους μελέτες σημαντικών Τούρκων ακαδημαϊκών σχετικά με την εξωτερική –και εσωτερική σε κάποιες περιπτώσεις- πολιτική του οθωμανικού κράτους από τα μέσα περίπου του 19ου αιώνα. Έτσι άρχισε, αξιοποιώντας και άλλες πηγές, να «χτίζει» το βιβλίο του. Πολύ πιο εντατικά συνέχισε να εργάζεται πάνω στην έρευνα αυτή μετά την ολοκλήρωση της διδακτορικής του διατριβής το 2001. Η αρχική συγγραφή είχε ολοκληρωθεί το 2004 περίπου, έλειπαν μόνο μερικές πινελιές, αλλά η συγγραφή και άλλων μελετών καθώς και η ενασχόλησή του με τον ελληνισμό της Ανατολής και το ζήτημα της Γενοκτονίας, ευθύνονται για την καθυστέρηση στην έκδοση.     την μελέτη του αυτή ο συγγραφέας Αντώνης Παυλίδης, λαμβάνοντας ως χωροχρονικό πλαίσιο την Κωνσταντινούπολη σε μια μακρά περίοδο 120 χρόνων (1800-1922) εξετάζει τη σχέση εκπαίδευσης και πολιτικής στο πλαίσιο ενός τριπόλου: Πατριαρχείο, Οθωμανικό κράτος, Ελληνισμός. Παρακολουθεί την ανάπτυξη του ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης, δειλά αρχικά κατά τα μέσα του 19ου αιώνα, με έντονους ρυθμούς στη συνέχεια, που γίνονται ιλιγγιώδεις κατά τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα. Περιγράφει τις εσωτερικές και διεθνείς πολιτικές εξελίξεις, συνδέοντάς τις με την οργάνωση και ανάπτυξη της εκπαίδευσης, της οποίας διαχειριστής ήταν το Οικουμενικό Πατριαρχείο, εξ αιτίας των προνομίων που του είχαν χορηγηθεί στο πλαίσιο του οθωμανικού συστήματος των «εθνικών κοινοτήτων».   
Όπως τονίζει ο Καθηγητής Σήφης Μπουζάκης στον πρόλογό του, ένα ενδιαφέρον στοιχείο της μελέτης αυτής του κ. Παυλίδη είναι η προσεκτική αξιοποίηση ενός ευρέος φάσματος πηγών, μέσω της συνθετικής αξιοποίησης των οποίων κατέληξε σε ενδιαφέροντα ευρήματα, που εμπλούτισαν την έρευνα. Ιδιαίτερα αξίζει να τονιστεί εδώ η χρήση τουρκικής βιβλιογραφίας και κυρίως η αξιοποίηση για πρώτη φορά των πρακτικών της Πατριαρχικής Κεντρικής Εκπαιδευτικής Επιτροπής, ενός φορέα που ασκούσε την εκπαιδευτική πολιτική του Οικουμενικού Πατριαρχείου μέσω μιας σειράς δραστηριοτήτων: ίδρυση και κατάργηση σχολείων, διορισμοί και απολύσεις εκπαιδευτικών, περιεχόμενο εκπαίδευσης, κ.ά.
Ένα άλλο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό είναι ο διεπιστημονικός χαρακτήρας της έρευνας: Δίνει έμφαση στην εκπαιδευτική πολιτική του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στην ιστορία της εκπαίδευσης, στην οθωμανική ιστορία και στην κοινωνική ιστορία. Η διαπλοκή όλων αυτών των επί μέρους γνωστικών αντικειμένων αξιολογείται ως ένα επιπλέον θετικό στοιχείο της μελέτης του κ. Παυλίδη, του οποίου ο λόγος είναι γοητευτικός, χωρίς ρητορικές υπερβολές, ένας λόγος που παρουσιάζει τα πράγματα με σαφήνεια και επιστημονική ακρίβεια   
Η κεντρική παρουσίαση του βιβλίου πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα την Τετάρτη 19 Ιανουαρίου 2011. Εκεί, μπροστά σ’ ένα πυκνό ακροατήριο, που το συγκροτούσαν επώνυμα στελέχη της εκπαίδευσης και της ελληνικής κοινωνίας, οι ομιλητές Κωνσταντίνος Σβολόπουλος, Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών και Σήφης Μπουζάκης, Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών, ανέλυσαν σε βάθος τις διαστάσεις του βιβλίου, τονίζοντας τις ιδιαιτερότητές του που το κάνουν να ξεχωρίζει. Θα ακολουθήσουν παρουσιάσεις του βιβλίου σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας.   

Κεντρική διάθεση: Εκδόσεις «Σμυρνιωτάκης», Αλέκου Παναγούλη 28, Νέα Ιωνία, τηλ. 210-3840905.-  

Ετικέτες

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε Σχόλια ανάρτησης [Atom]

<< Αρχική σελίδα